Cháy nổ là một trong những tai nạn thường xuyên xảy ra trong cuộc sống. Theo thống kê, vào năm 2016, đã xảy ra hơn 3000 vụ cháy nổ tại Việt Nam, làm chết 98 người, bị thương 180 người, và thiệt hại về tài sản trị giá ước tính trên 1240 tỷ đồng và 1800 ha rừng. Vì vậy, công tác phòng chống cháy nổ luôn được quan tâm hơn bao giờ hết, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp, công tác này luôn được đề cao vì nó ảnh hưởng rất lớn về người và của.
Nguyên nhân gây cháy nổ
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cháy nổ tại các cơ sở sản xuất, nhà dân, phương tiện giao thông hay rừng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
1.Nhiệt độ quá cao
Nhiệt độ quá cao có thể gây ra đốt cháy như: hàn hơi, hàn điện… Do đó, khi thực hiện các công việc hàn, cắt, gia công các kim loại khung sắt trong nhà, kho… chứa những chất dễ cháy phải được che chắn hoặc di dời đến nơi an toàn, sau đó mới được tiến hành hàn, cắt.
2.Phản ứng hóa học
Phản ứng hóa học gây ra cháy nổ do một vài chất tác dụng với nhau có thể gây ra hiện tượng cháy nổ. Việc sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép các chất, hàng có nguy hiểm về cháy, nổ khi chưa được cơ quan có thẩm quyền về phòng cháy và chữa cháy cấp giấy phép cũng là nguyên nhân dẫn đến cháy nổ.
3.Điện
Do điện: có nhiều khi chất cách điện bị hư hỏng, quá tải hay lâu ngày cũ dẫn tới chập điện hay dòng điện tăng cao sẽ sinh ra đóng cầu dao khi cháy cầu chì.
4.Tia bức xạ
Tia bức xạ cũng có thể gây cháy nổ như tia nắng mặt trời tiếp xúc với những hỗn hợp gây cháy có thể tạo nên sức nóng rồi bốc cháy.
5.Tia lửa sét, hay sét đánh
Tia lửa sét, hay sét đánh cũng là nguyên nhân dẫn đến cháy nổ, do sét đánh trúng các công trình, phương tiện và gây ra sự chập điện mạnh.
6.Áp suất thay đổi
Khi áp suất thay đổi đột ngột sẽ gây ra nổ. Ví dụ như khí gas trong bình khi bị mở quá nhanh sẽ sinh ra hiện tượng nổ.
Các biện pháp phòng chống cháy nổ
Để đảm bảo an toàn cho con người và tài sản, cần thực hiện các biện pháp phòng chống cháy nổ. Dưới đây là một số biện pháp:
1.Rút hết các phích cắm
Khi ra khỏi phòng làm việc hoặc không có người ở nhà, cần rút hết các phích cắm của các thiết bị điện ra khỏi ổ cắm điện. Không sử dụng một ổ cắm điện dùng chung nhiều thiết bị cùng lúc.
2.Bố trí hệ thống an toàn
Nhà ở phải bố trí hệ thống điện, bếp đun nấu, nơi thờ cúng bảo đảm an toàn các chất dễ cháy, nổ phải xa nguồn lửa, nguồn nhiệt, chuẩn bị các điều kiện, phương tiện để sẵn sàng dập lửa khi có sự cố cháy, nổ xảy ra.
3.Tuân thủ quy trình kỹ thuật
Khi sử dụng bếp gas, vận hành phương tiện, thiết bị, bình hơi… phải tuân thủ thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật và không được sang chiết gas trái phép bằng những phương pháp thủ công. Các bình gas cũ kỹ, rỉ sét, không đảm bảo an toàn để chứa gas cũng không được sử dụng.
4.Che chắn các chất dễ cháy
Khi hàn, cắt, gia công các kim loại khung sắt trong nhà, kho… có chứa những chất dễ cháy phải được che chắn hoặc di dời đến nơi an toàn, sau đó mới được tiến hành hàn, cắt.
5.Không sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép các chất, hàng có nguy hiểm về cháy, nổ
Việc sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép các chất, hàng có nguy hiểm về cháy, nổ khi chưa được cơ quan có thẩm quyền về phòng cháy và chữa cháy cấp giấy phép cũng là nguyên nhân dẫn đến cháy nổ. Do đó, cần tuân thủ quy định của pháp luật về phòng cháy và chữa cháy.
6.Khẩn trương xử lý sự cố
Khi có sự cố rò rỉ khí gas, phải nhanh chóng tiếp cận khóa van bình gas lại, tuyệt đối không được bật mở bất kỳ một thiết bị sử dụng điện nào, kể cả dùng bật lửa, đồng thời mở hết các cửa cho khí gas bay ra ngoài.
Kết luận
Vì tình trạng cháy nổ gây thiệt hại về người và của rất lớn, việc phòng chống cháy nổ là rất quan trọng. Các biện pháp phòng chống cháy nổ như rút hết các phích cắm, bố trí hệ thống an toàn, tuân thủ quy trình kỹ thuật, che chắn các chất dễ cháy, không sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép các chất, hàngcó nguy hiểm về cháy, nổ và khẩn trương xử lý sự cố đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho mọi người. Việc tăng cường nhận thức, nâng cao kỹ năng phòng chống cháy nổ đối với cộng đồng, đặc biệt là các doanh nghiệp, cũng là một trong những giải pháp quan trọng để giảm thiểu tai nạn cháy nổ.
