Năm 1977, cặp song sinh 14 tuổi Karen và Sharon Sanders sống với ông bà tại thị trấn nhỏ yên tĩnh Marksville, bang Louisiana.
Theo lời kể của hai chị em, cuộc sống đảo lộn hoàn toàn vào ngày 9/5/1977, khi anh họ Keith Laborde, 18 tuổi, nhờ họ dọn dẹp nhà cửa. Khi xong việc thì trời đã tối, Keith chở cặp song sinh về nhà. Trên đường, Keith dừng ở trạm xăng và xảy ra tranh cãi với một người đàn ông da màu tự xưng là Simmons.
Sau khi căng thẳng được hòa giải, Keith đồng ý cho người đàn ông đi nhờ. Hắn dẫn họ đến khu vực hoang vắng trên đường Little California rồi dọa bắn. Người đàn ông ra lệnh cho họ ra khỏi xe, ép Keith chui vào cốp rồi bảo hai cô gái cởi quần áo.
Vì Karen chống cự, hắn nhét cô vào cốp xe cùng với Keith, sau đó định cưỡng hiếp Sharon ở ghế sau. Tuy nhiên, hắn không thực hiện được hành vi xâm hại vì Karen liên tục la hét, đập vào cốp xe. Hắn bực tức bắt Karen thế chỗ Sharon.
Khi xe đến một nghĩa trang, kẻ này mở cốp thả họ đi cùng lời đe dọa: “Nếu nói với bất kỳ ai, tôi biết các người sống ở đâu, tôi sẽ quay lại”.
Sợ hãi, cả ba giữ im lặng trong hai tuần, cho đến khi Karen không kiềm chế được tâm sự với em gái Keith. Ngày hôm sau, bố mẹ Keith biết chuyện. Cả ba được đưa đến đồn cảnh sát. Karen và Sharon đều khai đã bị cưỡng hiếp.
Phiên tòa xét xử chóng vánh
Chưa đầy 24 giờ sau, vào sáng 23/5/1977, Vincent Simmons, 25 tuổi, bị bắt khi đang đi bộ trên phố. Anh ta được đưa đến đồn cảnh sát ở Marksville, đứng cùng vài người đàn ông da màu khác.
Karen, Sharon và Keith lần lượt vào phòng quan sát để xác định nghi phạm. Tất cả đều chọn số 4, đó chính là Vincent Simmons.
Vincent Simmons, gắn bảng số 4, đứng cùng vài người đàn ông da màu khác sau khi bị bắt vào 23/5/1977. Ảnh: Avoyelles Parish District Attorney’s Office
Vincent sống ở thị trấn kế bên Marksville, từng bị kết tội ăn trộm ở tuổi 18. Trong khi bị giam giữ, anh ta trốn khỏi nhà tù, lẩn trốn ở Texas gần sáu năm và vừa quay trở lại.
Sau khi bị nhận dạng, Vincent bị đưa vào phòng giam, còng tay. Khi một cảnh sát đưa biên bản “thú nhận cưỡng hiếp hai cô gái da trắng” cho Vincent ký, anh ta khẳng định không hề biết và từ chối ký. Kết quả, Vincent bị đánh ngã, trong lúc họ vật lộn, một sĩ quan khác nổ súng khiến Vincent phải vào bệnh viện điều trị.
Hai cảnh sát liên quan kể một câu chuyện rất khác. Họ nói Vincent đã chộp lấy súng của một sĩ quan và chĩa vào cả hai người, khiến họ phải nổ súng để tự vệ. Dù sự thật là gì, Vincent chưa bao giờ bị truy tố vì vụ việc này.
Chưa đầy 60 ngày sau khi bị bắt, Vincent bị đưa ra tòa xét xử. Bằng chứng chống lại anh ta là lời khai của nhân chứng – nạn nhân.
Karen, Sharon và Keith đều làm chứng rằng vào tối xảy ra vụ cưỡng hiếp, Vincent đã bảo họ gọi anh ta là Simmons. Vincent phản bác cho rằng không kẻ phạm tội nào lại nói cho nạn nhân biết tên họ của mình.
Phía Vincent có ba người làm chứng rằng anh ta ở quán bar vào tối xảy ra vụ án. Chủ quán bar cho biết Vincent ở đó suốt đêm, đánh nhau và phải gọi cảnh sát. Nhưng một cảnh sát của bên công tố nói rằng cuộc ẩu đả ở quán bar diễn ra vào đêm khác.
Sau phiên tòa kéo dài hai ngày, bồi thẩm đoàn đứng về phía Karen, Sharon và Keith. Vincent bị kết tội với hai tội danh cưỡng hiếp, nhận hai bản án 50 năm tù liên tiếp – tức là phải ngồi 100 năm sau song sắt.
Karen, Sharon và Keith mô phỏng lại cách họ bị bắt nằm trong cốp xe của Keith. Ảnh: Avoyelles Parish District Attorney’s Office
Phát hiện bằng chứng chưa được công bố
Kể từ ngày cánh cửa phòng giam đóng lại sau lưng, Vincent không ngừng nỗ lực lật lại bản án. Năm 1993, 16 năm sau khi bị kết án, Vincent thành công lấy được bản sao hồ sơ vụ án của cơ quan công tố.
Khi mở bì đựng, Vincent bị sốc vì những thứ chưa từng nhìn thấy, bao gồm bản sao lời khai ban đầu mà Karen, Keith và Sharon đưa cho cảnh sát.
Cả ba đều làm chứng tại phiên tòa rằng “kẻ tấn công bảo chúng tôi gọi hắn là Simmons”. Nhưng hóa ra, ban đầu họ mô tả kẻ hiếp dâm là “một đối tượng da màu, không rõ tên”. Nhưng Karen, Keith và Sharon đều nhận dạng được Vincent. Luật sư giải thích rằng trong bức ảnh các nghi phạm, Vincent là người duy nhất bị còng tay, điều đó có thể gợi ý cho họ đó là người mà cảnh sát muốn họ chọn.
Tuy nhiên, cặp song sinh cho biết bức ảnh được chụp sau khi họ chỉ ra Vincent. Theo Karen, ban đầu họ không nói cho cảnh sát biết cái tên Simmons vì sợ hãi.
Một bằng chứng quan trọng khác trong hồ sơ chưa từng được đưa ra tại phiên tòa là báo cáo y tế từ một bác sĩ kiêm nhân viên điều tra cái chết. Bác sĩ này đã kiểm tra cặp song sinh hai tuần sau vụ việc và không ghi lại bất kỳ dấu hiệu tấn công tình dục nào.
Báo cáo đó cho thấy màng trinh của Sharon còn nguyên. Nhưng theo ủy viên công tố quận Charles Riddle, báo cáo đó không chứng minh được cặp song sinh không bị cưỡng hiếp, bởi định nghĩa hiếp dâm bao gồm cả sự thâm nhập nhỏ nhất, và sau hai tuần, rất có thể sẽ không còn dấu vết tấn công tình dục.
Năm 1993, khi có được những bằng chứng mới, Vincent nộp nhiều đơn xin xét xử lại vì cho rằng bồi thẩm đoàn lẽ ra phải có cơ hội xem xét tất cả bằng chứng đó tại phiên tòa, và đội luật sư bào chữa năm đó lẽ ra cũng phải nhận được tài liệu. Nhưng không tòa án nào chấp thuận.
Năm 1997, 20 năm sau bản án 100 năm tù, Vincent có buổi điều trần đầu tiên với hội đồng ân xá của nhà tù, nhưng cuối cùng bị từ chối đề nghị ân xá.
Vincent đã đấu tranh trong nhiều thập kỷ để lật ngược số phận. Trong suốt thời gian đó, Karen và Sharon vẫn khẳng định tội lỗi của Vincent. “Chúng tôi không có lý do gì để nói dối. Tại sao chúng tôi lại khiến ai đó phải ngồi tù cả đời nếu có chút ít nghi ngờ rằng đó không phải là anh ta?”, Karen nói.
Người thân nạn nhân tiết lộ bí mật gây sốc
Đầu 2020, Justin Bonus trở thành luật sư của Vincent. Anh nhờ cậy Jason Flom, giám đốc điều hành của ngành thu âm, giới thiệu vụ án trên podcast Wrongful Conviction. Jason Flom còn hỗ trợ tiền thuê thám tử tư thu thập thông tin.
Thám tử tìm được Diane Prater, bồi thẩm viên duy nhất còn sống sau phiên tòa xét xử Vincent và là người Mỹ gốc Phi duy nhất trong bồi thẩm đoàn. Cô nói chưa bao giờ tin Vincent có tội.
Diane vẫn nhớ phản ứng của mình trước lời khai của cặp song sinh: “Khi họ kể câu chuyện, tôi đã nghĩ ‘Cho một người da màu vào xe của bạn vào thời điểm đó ư? Không đời nào có chuyện đó'”. Cô không tin bởi sự phân biệt chủng tộc ở Marksville và khắp mọi nơi thời đó rất mạnh mẽ. Tuy nhiên, phiếu bầu của Diane không có tác dụng gì. Năm 1977, bồi thẩm đoàn Louisiana có thể kết án một bị cáo với chỉ 10/12 người bỏ phiếu có tội.
Sau nhiều nỗ lực, thám tử tìm được Dana Brouillette, em họ của Keith, và ghi hình lại cuộc trò chuyện. Dana kể câu chuyện gây sốc rằng Keith đã nói với cô trong một quán bar, rất lâu sau phiên tòa, rằng Vincent chưa bao giờ đi cùng họ vào đêm đó, không có sự xuất hiện của một người da màu nào.
Trong bản khai có tuyên thệ, Dana cho biết Keith đã nói “anh ấy quan hệ tình dục đồng thuận với Karen và nhốt Sharon vào cốp xe, bị cào xước cổ”. Dana tin rằng Keith và cặp song sinh đã bịa ra câu chuyện về một người đàn ông da màu để giải thích cho những vết xước. Cô nói lẽ ra nên trình báo từ lâu và tưởng rằng Vincent đã được thả.
Cáo buộc của Dana không dừng lại ở đó. Cô đưa cho thám tử một bản sao cuộc trao đổi tin nhắn trên Facebook với Karen vào tháng 10/2020. Qua đó, Karen thừa nhận quan hệ tình dục đồng thuận với Keith từ rất lâu trước khi xảy ra vụ hiếp dâm. Tuy nhiên, Karen cho rằng điều đó không liên quan đến việc Vincent cưỡng hiếp họ.
Trái lại, luật sư Justin tin rằng đó là động cơ để họ nói dối, vì muốn che đậy chuyện xảy ra đêm đó: “Điều này cho thấy Karen luôn giấu giếm gì đó ngay từ đầu”.
Chiến thắng cho Vincent sau gần 45 năm
Keith phủ nhận từng quan hệ tình dục với em họ, Karen. Người đàn ông đã ngoài 60 tuổi nói họ chỉ “chơi đùa như những đứa trẻ”, và cũng khẳng định rằng bất cứ chuyện gì xảy ra giữa mình và Karen đều không liên quan đến tội lỗi của Vincent.
Tháng 4/2021, ủy viên công tố quận cho rằng Vincent đã thụ án đủ và đưa ra đề nghị ân xá, nhưng với điều kiện Vincent phải nhận tội. Không chấp nhận bản thân là tội phạm tình dục, Vincent từ chối và tiếp tục đấu tranh cùng luật sư.
Sau phiên điều trần ngày 14/2/2022, thẩm phán quyết định cho Vincent được xét xử lại vì nhận thấy ông đã không được xét xử công bằng ở phiên tòa trước – điều trái với hiến pháp.
Phán quyết có tội của Vincent bị hủy bỏ do đội bào chữa không nhận được những bằng chứng quan trọng vào năm 1977. Thẩm phán cho rằng việc đưa vụ án ra xét xử nhanh chóng có khả năng dẫn đến sai sót trong việc giao nộp bằng chứng.
Luật sư Justin Bonus (trái) chúc mừng Vincent Simmons được tự do. Ảnh: CBS
Ủy viên công tố quận vẫn khẳng định Vincent có tội và đáng phải ngồi tù 44 năm, nhưng không truy tố nữa vì “anh ta đã thụ án đủ”.
Cặp song sinh chấp nhận quyết định của thẩm phán, nhưng cho biết họ vẫn bị tổn thương.
Chỉ vài giờ sau khi thẩm phán đưa ra quyết định, Vincent bước ra khỏi nhà tù. Ông vào đó khi mới 25 tuổi và được thả ba ngày trước sinh nhật lần thứ 70. Sau đó, Vincent đệ đơn kiện liên bang cáo buộc các quan chức ngụy tạo bằng chứng chống lại mình và che giấu các bằng chứng khác có thể ngăn cản việc kết án.
Tuệ Anh (Theo CBS)
